zondag 4 september 2016

Overweging bij Lucas 14:25-33





U bent hier vanmorgen naartoe gekomen. Misschien gaat u graag naar de kerk en zag u ernaar uit, misschien had u eigenlijk geen zin. Hoe dan ook u heeft vanmorgen de keuze gemaakt om hierheen te komen om God te ontmoeten, om inspiratie op te doen aan Zijn woorden en om u te sterken met Zijn lichaam. De viering van vandaag gaat eigenlijk precies hierover: welke keuzes moeten wij maken om een leerling van Jezus te worden, om Hem te volgen.

We ontmoeten Jezus vandaag in het evangelie van Lucas terwijl hij talloze mensen toespreekt waarmee hij op weg is. Dat is niet zomaar een inleidend zinnetje van de evangelielezing. Hij is op weg naar Jeruzalem. Hij is op weg naar de plek waar Hij voor ONS kiest, een keuze uit liefde, maar ook een keuze die leidt tot een pijnlijke dood aan het kruis.

Jezus draait zich op die weg naar de menigte toe. Met die fysieke omkering, draait hij ook de keuze om. Hij zegt tegen de mensen wat er van ze wordt verwacht als ze voor Hem kiezen. Dat is echter niet niets. Om Jezus te volgen volgens deze lezing moet je je vader, je moeder, je vrouw, je kinderen, je broers en zussen, ja zelfs je eigen leven haten. Je moet je kruis dragen.

Ik weet niet hoe het met u verging toen u deze tekst voorgeschoteld kreeg zonet, maar mijn eerste reactie bestond voornamelijk uit onbegrip. Hoe kan Jezus mij vragen om alles wat mij dierbaar is, alles wat ik liefheb de rug toe te keren, sterker nog te haten? Mijn eerste reactie was: dan hoeft het voor mij niet. Laat dan maar. Ik blijf liever bij de mensen die ik liefheb.

Op dat woordje haten is echter wel wat af te dingen. De nieuwe Bijbelvertaling gebruikt bijvoorbeeld ‘breken met’, dat al iets minder extreem klink. Als we kijken naar het Oudgrieks, dan staat er het woord miseo. Dat betekent haten, maar kan volgens sommige geleerden ook de wat ruimere betekenis hebben van iemand liefhebben boven iemand anders.

Iemand liefhebben boven iemand anders misschien is dat wel wat Jezus zegt: om Mij te volgen moet je Mij liefhebben boven de mensen, zelf boven de mensen die je na aan het hart zijn.

Laten we het verhaal ook in zijn context plaatsen zodat we nog beter de harde woorden die Lucas aan Jezus toeschrijft begrijpen. De evangelist Lucas trok zo’n honderd jaar na de kruisiging van Christus predikend rond. In deze tijd werden christenen volop vervolgd. Wie christen werd, wie er dus voor koos om Jezus te volgen, liep toen werkelijk het risico om te moeten breken met zijn ouders, vrouw en kinderen, en zelfs om zijn leven te verliezen. De eerste christenen kozen er dus voor om Jezus lief te hebben boven al het andere en het kruis van die keuze (geen contact met familie, vervolging, marteling en soms zelfs een gewelddadige dood) te dragen.

De kans dat wij zelf ons leven of onze familie kwijtraken vanwege ons geloof in Jezus is op de dag van vandaag in Nederland niet zo groot. Toch zien wij wel dergelijke voorbeelden in de huidige wereld: er zijn miljoenen mensen die hun leven of hun familie verliezen omdat ze trouw blijven aan hun God, aan onze God. Denk bijvoorbeeld aan de miljoenen christenen in Irak, Syrië, Saoedi-Arabië, Kenia, China en nog vele andere landen waar christenvervolgingen nog steeds aan de orde van de dag zijn.

Een ander concreet voorbeeld vinden we in het leven van Pater Frans van der Lugt. Deze jezuïet woonde en werkte in Syrië. Hij ving daar samen met zijn medebroeders iedereen op die hulp nodig had: christenen, moslims, zieken, wezen en gehandicapten. Hij volgde Jezus door voor hen te zorgen. Daar lag zijn prioriteit. Dat was de keuze die hij gemaakt had. Toen de oorlog in Syrië losbarstte, keerde hij niet terug naar Nederland of naar een andere, veiligere omgeving. Zijn broers vroegen hem om terug te komen, maar hij peinsde er niet over. 'Ik moet er zijn', zei hij. 'De mensen verkeren in nood.' Hij koos uit liefde voor de mensen in Syrië. In die keuze droeg hij zijn kruis: de bombardementen, dreigementen en beschietingen en uiteindelijk zijn dood op 7 april 2014.

Jezus vraagt ons nu om stil te staan bij de vraag of wij bereid zijn om voor Hem te kiezen, Hem te volgen en ons kruis daarbij te dragen? Betekent dat dat we allemaal huis en haard moeten verlaten, met onze families moeten breken en ons leven moeten opofferen?

Moeder Teresa, die vandaag heilig wordt verklaard, geeft eigenlijk antwoord op die vraag. Ook zij was een voorbeeld van iemand die alles opofferde om Jezus te volgen, in haar geval door voor de armen te zorgen. Een van haar bekendste uitspraken lijkt echter bijna haaks te staan op het evangelie van vandaag. Zij zegt: als je de wereld wilt veranderen, ga dan naar huis en zorg voor je familie.

Ook Jezus geeft in de rest van de lezing aan dat je moet doen wat je kunt, je moet je hand niet overspelen: je moet geen toren gaan bouwen als je financiën niet op orde zijn en je moet geen oorlog gaan voeren als de vijand sterker is dan jij. Kortom, Jezus vraagt ons te doen wat in ons vermogen ligt, maar om dat dan wel met overgave te doen.

We kunnen onszelf dan de vraag stellen wat wij kunnen doen om Jezus te volgen. Ik ben ervan overtuigd dat wij Jezus volgen als wij een keuze maken uit liefde en volharden in die keuze (anders gezegd, het kruis van die keuze dragen). We zien daar dagelijks voorbeelden van in onze directe omgeving. Ik geef één voorbeeld, dat veel mensen hier zullen herkennen:

Hoeveel mensen hier in onze parochie zorgen of zorgden er namelijk niet uit liefde voor een zieke dierbare? Zij dragen dagelijks het kruis van zorg, wanhoop, verdriet en angst. Ook dat is Jezus volgen: een keuze maken uit liefde, bij die liefde blijven, en de consequentie, het kruis, daarvan dragen.

Laten we dan nu een kort bezinningsmoment nemen om na te gaan waarin wijzelf Jezus volgen, welke keuzes uit liefde wij hebben gemaakt en of wij ook bereid zijn om het kruis van die keuzes te dragen.

Amen



Geen opmerkingen: